Badanie gruntów - pozwala na ustalenie budowy podłoża gruntowego i określenie jego przydatności do posadowienia obiektu budowlanego. Wykonywane jest zazwyczaj przed przystąpieniem do opracowywania dokumentacji projektowej, często weryfikowane podczas prac wykonawczych. Odpowiednio wykonane badania pozwalają na optymalizacje geometrii fundamentów a tym samym na oszczędność środków finansowych i czasu wykonania. Wyniki z badań opisywane są w dokumentacji geologicznej lub geotechnicznej. Zakres badań każdorazowo jest dostosowywany do rodzaju inwestycji oraz charakterystyki terenu, na którym są prowadzone. Podczas wykonywania badań podłoża gruntowego pobierane są z niego próbki poddawane na bieżąco i w laboratorium badaniom dodatkowym. Sposób pobierania próbki uzależniony jest od budowy podłoża gruntowego oraz celu jakiemu mają służyć na dalszym etapie badawczym.

Podstawowe sposoby badania podłoża gruntowego:

doły próbne - obecnie rzadko stosowane ze względu na dużą pracochłonność, ograniczenia dotyczące głębokości rozpoznania oraz brak możliwości wykonania właściwego rozpoznania podłoża w przypadku występowania wód gruntowych.

wiercenia próbne - obecnie najczęściej stosowane ze względu na możliwość rozpoznania podłoża do dużych głębokości również w przypadku występowania wody gruntowej. Do tego celu wykorzystywane są obecnie małe wiertnice samojezdne lub wiertnice zamontowane na pojazdach samochodowych.

sonda badawcza - jest to badanie dodatkowe dla wierceń próbnych, pozwalające na określenie stopnia zagęszczenia gruntów niespoistych w stanie naturalnym, poprzez określenie ich stanu na podstawie wpędu sony badawczej pod wpływem liczby uderzeń.

Informacje, które powinna uwzględniać dokumentacja geotechniczna:

• ilość otworów i ich długość powinna być określana indywidualnie do każdej inwestycji,
ilość wykonanych otworów powinna zapewniać wystarczające dla celów projektowych rozpoznanie podłoża gruntowego, długość wykonanych otworów powinna zapewniać osiągnięcie stropu gruntów nośnych, długość otworów powinna wynosić min. 2,0 - 3,0 m poniżej zakładanego poziomu posadowienia obiektów, niedopuszczalne jest kończenie otworów badawczych w gruntach nienośnych i ściśliwych jak np. grunty organiczne, grunty niespoiste w stanie luźnym grunty spoiste w stanie miękkoplastycznym lub plastycznym, określenie występowania wody gruntowej (lub jej brak) oraz jej charakter (swobodna lub napięta) wraz z uwzględnienim wahań okresowych, określenie stopnia agresywności wody w stosunku do elementów budowlanych

Dokumentacja geologiczna lub geotechniczna powinna zostać opracowana przez osobę posiadającą stosowne uprawnienia w tym zakresie.